Από το 2005, το γνωστό μας μεταφραστικό ντουέτο, η υποφαινόμενη και η Ηλιοφώτιστη Παπαστεφάνου, ξεκίνησε μια συνεργασία με τις εκδόσεις Ωκεανίδα και αρχίσαμε να επισκεπτόμαστε τακτικά το πιο γατόφιλο νεοκλασικό της οδού Δερβενίων. Μεταφράσαμε, λοιπόν, για τη σειρά Κυκεών, μια πολύ προσεγμένη σειρά ιστορικών βιβλίων την επιμέλεια της οποίας είχε τότε ο συγγραφέας Τάκης Θεοδωρόπουλος, τέσσερα βιβλία -εκ των οποίων το τέταρτο δεν τα κατάφερε να βγει, καθώς μεσολάβησε ο εντελώς πραγματικός και αδυσώπητος κυκεώνας της Κρίσης. Η ενασχόληση με το ιστορικό δοκίμιο έχει τις δικές της δυσκολίες: μπορεί να μη χρειάζεται τόσος κόπος να αφουγκραστείς τη φωνή του συγγραφέα, τουλάχιστον όχι τόσο όσο ένα καθαρά λογοτεχνικό κείμενο, αλλά είναι εξαντλητική υπόθεση η έρευνα για τα πραγματολογικά στοιχεία, και μάλιστα σε μια χώρα όπου η βιβλιογραφία για τη νεότερη ιστορία δεν είναι και η πλουσιότερη.
Το πρώτο βιβλίο, Ο Σταυρός και η Ημισέληνος, ήταν του δημοσιογράφου Αρίγκο Πετάκο, ο οποίος, λόγω πιθανώς του γεγονότος ότι έχει ασχοληθεί και με την κινηματογραφική μεταφορά βιβλίων στη χώρα του, με γλαφυρές περιγραφές, σαν να ήταν ο ίδιος παρών και να έκανε ρεπορτάζ, προσφέρει μια αφήγηση της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου το 1571 και την ανάλυση της σημασίας της. Όσον καιρό ασχολιόμασταν με τη μετάφραση, γίναμε εξπέρ στα μεσαιωνικά όπλα και τη ναυτική ορολογία. Χάρη σε αυτό το βιβλίο, ένιωσα μια συνωμοτική χαρά, όταν σε μια εκδρομή μου στη Ναύπακτο αντίκρισα το άγαλμα του Μιγκέλ ντε Θερβάντες: υπό άλλες συνθήκες, απλώς θα εκπλησσόμουν ευχάριστα, αν το έβλεπα σε εκείνο το μέρος, πλέον όμως ξέρω πως πήρε μέρος στη μάχη και έχω ζήσει από λίγο πιο κοντά τον τραυματισμό του εκείνη τη μέρα.
Τo δεύτερο βιβλίο ανήκει στον βυζαντινολόγο ιστορικό Πάολο Τσεζαρέτι, έχει τίτλο Η χαμένη αυτοκρατορία και πραγματεύεται την ιστορία μιας σημαντικής, αλλά διακριτικής παρουσίας των μεσοβυζαντινών χρόνων, που έπαιξε τον δικό της ρόλο στις διπλωματικές ραδιουργίες που διαμόρφωσαν τη βυζαντινή αυτοκρατορία, της Αγνής της Φράγκας ή, αλλιώς, της Άννας της Βυζαντινής. Το παράδοξο με αυτή τη μετάφραση είναι ότι ο ίδιος ο συγγραφέας στην Ιταλία είχε πρόσβαση σε μεσαιωνικές ελληνικές πηγές που θα έπρεπε να είναι πιο προσιτές για έναν Έλληνα ερευνητή -πράγμα που δεν ίσχυε, τουλάχιστον την περίοδο που μεταφράζαμε το βιβλίο. Αυτό ήταν και το βιβλίο για τη μετάφραση του οποίου έχω ρίξει το περισσότερο διάβασμα. Οι κόποι μας όμως αναγνωρίστηκαν καθώς ανταμειφθήκαμε όμως επιπλέον με ένα βραβείο μετάφρασης για το 2008 από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ιταλίας!
Το τρίτο βιβλίο που ετοιμάσαμε για τη σειρά Κυκεών ήταν το συναρπαστικό Ερωμένες και Βασίλισσες της Μπενεντέτα Κραβέρι. Πρόκειται για παρουσίαση των πορτρέτων 21 γυναικών που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βρέθηκαν να κινούν τα νήματα της εξουσίας με επίκεντρο τη Γαλλία του Παλαιού Καθεστώτος: μια περιδιάβαση στα γαλλικά ανάκτορα, τον κόσμο των βασιλικών παλλακίδων και της ατέρμονης ίντριγκας. Άλλο ένα βιβλίο που μας οδήγησε να μάθουμε πολλά για την ευρωπαϊκή ιστορία. Ξεχωρίζω την πιο συναρπαστική κατ’ εμέ ιστορία: την Υπόθεση των Δηλητηρίων. Η υπόθεση αυτή αποκαλύφθηκε τυχαία, κατά τη διάρκεια μιας έρευνας που ξεκίνησε από περιθωριακά άτομα του υποκόσμου, και εξαπλώθηκε σταδιακά σε όλα τα κοινωνικά στρώματα της Γαλλίας. Η επιθυμία του Λουδοβίκου ΙΔ’ να ρίξει φως στην υπόθεση, η δημιουργία ενός ειδικού δικαστηρίου, ο μεγάλος αριθμός των συλλήψεων, η υψηλή κοινωνική θέση των ατόμων που ενεπλάκησαν, η διάρκεια της δίκης και, κυρίως, η απότομη διακοπή της έδωσαν μεγάλες διαστάσεις στο σκάνδαλο τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό. Οι αποκαλύψεις που προέκυψαν από την έρευνα προκάλεσαν φρίκη στην Ευρώπη, και η λέξη «Γάλλος» έγινε συνώνυμη του δηλητηριαστή. Μια πραγματικά ενδιαφέρουσα ιστορία για τον ρόλο που έπαιξαν μάντισσες και χαρτορίχτρες στην γαλλική πολιτική του 17ου αιώνα.
Τσακίζοντας σελίδες 